Biomarkers of dietary patterns and neuropsychological function in adolescents

Απλή σελίδα τεκμηρίου
dc.contributor.advisorPapandreou, Christoforosen
dc.contributor.advisorJúlvez Calvo, Jordien
dc.contributor.advisorΠαπανδρέου, Χριστόφοροςel
dc.contributor.authorManidis, Alexiosen
dc.contributor.authorΜανίδης, Αλέξιοςel
dc.date.accessioned2025-09-16T11:29:33Z
dc.date.available2025-09-16T11:29:33Z
dc.date.issued2025-09-16
dc.description.abstractAdolescence is a critical period of brain maturation during which diet may influence neuropsychological development. This thesis explores the associations between adherence to the Mediterranean diet (MD) and ultra-processed food (UPF) consumption with neuropsychological outcomes in 653 adolescents (aged 11–16) from Barcelona, assessed both cross-sectionally and longitudinally over six months. MD adherence was measured using the KIDMED index, while UPF intake was estimated with a semi-quantitative food frequency questionnaire (FFQ) and classified according to the NOVA system. Neuropsychological functioning (attention, working memory, fluid intelligence, decision-making, emotion recognition) was assessed through standardised tests, while behavioural outcomes were evaluated using the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) and teacher-reported ADHD-DSM-IV rating scales. Multivariable generalized linear models were applied, and urinary polyphenols as well as red blood cell (RBC) membrane fatty acids were used to validate UPF intake and investigate biological mechanisms. Cross-sectionally, higher MD adherence was associated with better executive function and fewer behavioural problems, whereas higher UPF intake was associated with more behavioural issues, greater internalising symptoms, poorer decision-making, borderline ADHD symptomatology, lower alertness, and reduced emotion recognition. Longitudinally, increased UPF consumption was linked to impaired decision-making and increased internalising problems. No significant longitudinal associations were observed for MD adherence. Biomarker analyses showed no mediation via individual polyphenols or fatty acids; however, the MD fatty acid profile was cross-sectionally associated with fewer behavioural difficulties and reduced ADHD risk. In conclusion, greater adherence to a Mediterranean dietary pattern appears to be associated with improved cognitive and behavioural profiles. Conversely, higher consumption of UPFs shows negative associations with various neuropsychological outcomes in adolescents. Nonetheless, the limited longitudinal findings suggest complex relationships that warrant further investigation, highlighting the importance of promoting healthy dietary habits during adolescence.en
dc.description.abstractΗ εφηβεία αποτελεί κρίσιμη περίοδο ωρίμανσης του εγκεφάλου, κατά την οποία η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τη νευροψυχολογική ανάπτυξη. Η παρούσα διατριβή εξετάζει τη συσχέτιση μεταξύ της προσκόλλησης στη Μεσογειακή διατροφή (ΜΔ) και της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (ΥΕΤ) με νευροψυχολογικές εκβάσεις σε 653 εφήβους (11– 16 ετών) από τη Βαρκελώνη, με αξιολόγηση τόσο συγχρονικά όσο και διαχρονικά (διάστημα 6 μηνών). Η προσκόλληση στη ΜΔ μετρήθηκε με τον δείκτη KIDMED, ενώ η πρόσληψη ΥΕΤ εκτιμήθηκε με ημι-ποσοτικό ερωτηματολόγιο συχνότητας τροφίμων και την κατάταξη NOVA. Η νευροψυχολογική λειτουργία αξιολογήθηκε με τυποποιημένες δοκιμασίες, ενώ οι συμπεριφορικές εκβάσεις με το ερωτηματολόγιο SDQ και τις κλίμακες ΔΕΠΥ βάσει DSM-IV, οι οποίες συμπληρώθηκαν από εκπαιδευτικούς. Χρησιμοποιήθηκαν πολυπαραγοντικά γραμμικά μοντέλα, ενώ πολυφαινόλες στα ούρα και λιπαρά οξέα στις μεμβράνες των ερυθροκυττάρων αξιοποιήθηκαν για την επικύρωση της πρόσληψης ΥΕΤ και τη διερεύνηση βιολογικών μηχανισμών. Συγχρονικά, η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ συσχετίστηκε με καλύτερη εκτελεστική λειτουργία και λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς, ενώ η αυξημένη κατανάλωση ΥΕΤ με περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς, προβλήματα εσωτερίκευσης, μειωμένη ικανότητα λήψης κερδοφόρων αποφάσεων, οριακή συμπτωματολογία ΔΕΠΥ, χαμηλότερη εγρήγορση και μειωμένη αναγνώριση συναισθημάτων. Διαχρονικά, η αυξημένη κατανάλωση ΥΕΤ συσχετίστηκε με επιδείνωση της ικανότητας λήψης αποφάσεων και αύξηση των προβλημάτων εσωτερίκευσης. Οι αναλύσεις βιοδεικτών δεν ανέδειξαν διαμεσολάβηση μέσω μεμονωμένων πολυφαινολών ή λιπαρών οξέων, ενώ το προφίλ λιπαρών οξέων της ΜΔ συσχετίστηκε συγχρονικά με λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς και μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων ΔΕΠΥ. Συμπερασματικά, η προσκόλληση στη ΜΔ φαίνεται να σχετίζεται με βελτιωμένο γνωστικό και συμπεριφορικό προφίλ. Αντίθετα, η κατανάλωση ΥΕΤ σχετίζεται αρνητικά με τις νευροψυχολογικές εκβάσεις στους εφήβους, υπογραμμίζοντας τη σημασία υγιεινών διατροφικών προτύπων κατά την εφηβεία. Ωστόσο, οι περιορισμένες διαχρονικές συσχετίσεις υποδεικνύουν ότι οι παρατηρούμενες σχέσεις χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.el
dc.identifier.urihttps://apothesis.hmu.gr/handle/123456789/11409
dc.language.isoen
dc.publisherΕΛΜΕΠΑ, Σχολή Επιστημών Υγείας (ΣΕΥ), ΔΠΜΣ Διεπιστημονική Διαχείριση των Χρόνιων Νοσημάτων, της Αναπηρίας και της Γήρανσης
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United Statesen
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/
dc.subjectMediterranean diet
dc.subjectNeuropsychology
dc.subjectAdolescent
dc.subjectMental health
dc.subjectBehaviour
dc.subjectΜεσογειακή διατροφή
dc.subjectΝευροψυχολογία
dc.subjectΈφηβος
dc.subjectΨυχική υγεία
dc.subjectΣυμπεριφορά
dc.titleBiomarkers of dietary patterns and neuropsychological function in adolescentsen
dc.titleΒιοδείκτες διατροφικών προτύπων και νευροψυχολογική λειτουργία σε εφήβουςel
dc.typeΜεταπτυχιακή Διατριβή
heal.academicPublisherIDΕΛΜΕΠΑ Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο
Αρχεία
Πρωτότυπος φάκελος/πακέτο
Τώρα δείχνει 1 - 1 of 1
Μικρογραφία εικόνας
Ονομα:
ManidisAlexios2025.pdf
Μέγεθος:
5.42 MB
Μορφότυπο:
Adobe Portable Document Format
Λήψη
Φάκελος/Πακέτο αδειών
Τώρα δείχνει 1 - 1 of 1
Δεν υπάρχει διαθέσιμη μικρογραφία
Ονομα:
license.txt
Μέγεθος:
2.17 KB
Μορφότυπο:
Item-specific license agreed upon to submission
Περιγραφή:
Λήψη
Συλλογές
Μεταπτυχιακές εργασίες / Master Theses